Soms merk je halverwege een gesprek al: “Ik weet niet wat er komt, maar de ander werkt ergens naartoe.” Dat gevoel ontstaat niet voor niets. Binnen marketing bestaan technieken die precies dat doen: een reeks vragen stellen die bijna automatisch tot “ja” leiden, waarna een aanbod volgt. Slim? Misschien. Eerlijk? Niet altijd.
En toch duiken deze technieken soms ook op in feedbackgesprekken.
Leidende vragen worden een lijdensweg
De zogenaamde “ja-reeks” zorgt voor mentale instemming, waardoor de boodschap of het aanbod makkelijker geaccepteerd wordt. Denk aan:
• “U wilt toch ook besparen op uw energiekosten?”
• “Duurzaamheid vindt u belangrijk, toch?”
• “U woont in een koopwoning?”
Daarna volgt de pitch. Dit kan bij verkoop slim zijn, maar in feedbackgesprekken werkt het averechts.
Voorbeeld uit de praktijk
Stel dat je een collega wilt aanspreken op te laat komen. In plaats van het direct te benoemen, vraag je:
• “Je vindt verantwoordelijkheid nemen belangrijk, toch?”
• “En je wilt dat het team op je kan rekenen, toch?”
• “Ben je het ermee eens dat op tijd komen helpt?”
Na drie keer “ja” komt de echte boodschap: “Daarom wil ik het hebben over dat je vaak te laat bent.”
Het effect? De ander voelt dat er een “val” is gezet en wordt wantrouwig.
Feedback gaat niet over het verkopen van jouw mening
Ook in andere situaties werkt dit schadelijk. Bijvoorbeeld als een collega via een reeks vragen uitkomt bij: “Wat jij gisteren over mij zei, dat deed iets met mij.”
Hoewel de boodschap op zich legitiem kan zijn, voelt de aanloop als manipulatief. Dit zorgt voor schade aan de relatie en vermindert de openheid in toekomstige gesprekken.
Waarom voelt dit als manipulatie?
Feedback is geen monoloog maar een dialoog. Beide gesprekspartners moeten gelijkwaardig input kunnen leveren. Wanneer de ander voelt dat een “nee” eigenlijk niet meer mogelijk is, ontstaat er een gevoel van beïnvloeding in plaats van een open gesprek.
Vooral als de boodschap gevoelig of negatief is, leidt dit direct tot verlies van vertrouwen. Niet de inhoud, maar de manier waarop de feedback is gebracht, ondermijnt de relatie.
Wat kun je wél doen?
Wil je gedrag bespreekbaar maken? Wees helder, direct en eerlijk over je intentie. Benoem gerust positieve punten vooraf, maar gebruik ze niet als opstapje naar een verborgen boodschap.
Hou het zuiver: geen mentale valstrik, maar een open dialoog. Want als iemand voelt dat jij bezig bent met je eigen uitkomst in plaats van samen te zoeken naar een oplossing, verlies je verbinding — en juist die verbinding is de basis voor effectieve feedback.
Wil jij leren hoe je feedback geeft zonder manipulatie en mét verbinding? Neem contact op voor een training of coaching en ontdek hoe je zuiver en effectief in gesprek blijft.
